Миний тэмдэглэл...

Амжилт гэнэт өөрөө ургаад гараад ирдэггүй. Амжилт бол бүтээл байдаг. Би номын дэлгүүрүүдээр хэсэх их дуртай дээхнэ үед нэг номын дэлгүүрт “Та ч Ейнштейн шиг сэтгэж чадна” гэсэн их сонирхолтой нэртэй зузаавтар номыг олж харан хармаандаа байсан хамаг мөнгөөрөө авч уншиж байсан. Номны эхлэл хэсэгт нь “Суу билэгтэн тусгай төрдөггүй тэд харин өөрөө өөрсдийгөө бий болгодог” гэсэн утга санаа бүхий зүйлийг агуулсан зүйлс байсан. Амжилтанд хүрсэн хүмүүс цаг хугацааг нарийн мэдэрч өглөө нар мандахаас нар жаргах хүртэл тасралтгүй хөдөлмөрлөсөн хүмүүс байдаг. Нэгэн сонирхолтой туршилтыг нейроанатомист Мариан Диамонд гэдэг нэртэй эмэгтэй хийсэн байна. Харх хүнтэй 90% - иараа төстэй байдаг билээ. Тэр эмэгтэй дээд зэргийн өдөөлттэй орчинд буюу шат, тоглоом, дүүжин гэх мэт зүйлсүүдийг байрлуулсан нэгэн чингэлэгт хэсэг хархнуудыг оруулжээ. Дараа нь юу ч байхгүй хов хоосон жижигхэн чингэлэгт өөр хархуудыг оруулсан байна. Хэсэг цаг хугацааны дараа эцсийн үр дүнд өдөөгдсөн орчинд амьдарч байсан хархнууд гурван жил амьдарч, тархи нь хэмжээгээрээ томорч, дендрит холбоосууд үүсч мэдрэлийн нэг эсээс (нейрон) нөгөө рүү электрон дамжуулах салбарласан бүтэц бий болсон байхыг судалгааны явцад тогтоожээ. Харин хоосон чингэлэгт байсан хулгануудын тархины хөгжил зогсонги байдалд орж тэд удалгүй залуугаараа үхсэн байсан аж. Өөрөөр хэлбэл тэдний тархинд холбоос үүсээгүй байж. Тэгэхээр орчин гэдэг зүйл ямар их чухал гэдгийг нөгөөтэйгүүр оюун ухаанаа үргэлж ажиллуулж, ачааллуулж, хурцалж байвал хүний ухаан нэмэгдэж урт насална гэдгийг энэ жишээ бэлээхэн харуулсан байна. ХХ зууны хамгийн агуу сэтгэгч хэн байсан бэ? гэж хэн нэгнээс асуувал эргэлзэж тээнэгэлзэхгүйгээр мэдээж “Ейнштейн” шүү дээ гэж хариулна байх. Агуу суут Ейнштейний амьдралын тухай болоод хэрхэн амжилтанд хүрсэн талаар янз янзын түүхийг хүмүүс ярьж хэлцгээж байдаг. Агуу суут хүмүүс амьдралаас олж мэдсэн зүйлсээ өөрийн туршлагадаа тулгуурлан нимгэн цаасан дээр оюуны их өвийг хойч залуу үедээ түүх болгон үлдээдэг билээ. Эрдэмтэн суут Ейнштейний хэлж байсан үгсүүд дундаас “Би ердөө л сониуч хүн ”гэсэн үг нь миний сонирхлыг өөрийн эрхгүй ихээр татсан юм. Амжилтанд хүрсэн хүмүүст нийтлэг нэгэн зүйл ажиглагддаг. Тэр бол тэд хэзээ ч хийсэн зүйлдээ сэтгэл ханадаггүй. Багш ч гэсэн ангийнхаа оюутан сурагчид дундаас хэн нь хамгийн ирээдүйтэй гэдгийг анзаарч олж харж чадсан байдаг. Өөрийнхөө сурч мэдсэн зүйлүүд дээрээ сэтгэл нь ханадаггүй “Мэдэхгүйтэй” дайн зарлан суугаа хичээнгүй, зүтгэлтэй шавьдаа л багш хамгаас илүү хайртай байдаг билээ. Хүн бодож байгаагаасаа ч илүү ухаантай гэсэн үг байдаг. Би үүнд итгэдэг. Ихэнх хүмүүс жинхэнэ суу билгээ аль багаасаа л гаргахгүй дараад сурчихсан байдаг. Хэрвээ хүн бүр чин сэтгэлээсээ хүсч оюун ухаанаа дайчилж чадвал оюун ухаан задран тэлж, сэтгэхүйн цар хүрээ нь өргөжиж гарцаагүй амжилтын оргилд хүрэх болно. Ейнштейний тухай нэгэн домог байдаг. Нэг удаа түүнээс нэг милд хэдэн фут байх вэ? гэж асуужээ. Ейнштейн “Мэдэхгүй юм. Ямар нэг энгийн номноос хоёрхон минутанд олоод харчихаж болох ийм энгийн зүйлүүдээр би яагаад тархиа дүүргэх ёстой юм бэ?” гэж хариулсан гэдэг. Ейнштейний энэхүү үзэл нь уураг тархиа бодит зүйлийг хадгалах агуулах болгохын оронд түүнийг бодож сэтгэхэд ашиглах нь илүү чухал гэдгийг илүү гүнээ ойлгож “Уран сэтгэмж мэдлэгээс илүү чухал” гэсэн утга санаа нэг бүхий үгсийг олон хэлсэн байдаг биз ээ. Амжилтанд хүрсэн хүмүүс өөрийнхөө хөдөлмөрийн сайхан үр шимийг хүртсэн хүмүүс байдаг. Амжилт бол харьцангуй зүйл. Миний төрсөн ах надад их олон зүйлсийг хэлж сургадаг хүмүүсийн нэг. Ах маань хэлэхдээ: “Чи гудамжаар явж байхдаа энэ үгийг хаа нэгтээ сонсож байсан уу? энэ хүн чинь нэг тийм арчаагүй амьтан байсан чинь одоо томорчихсон байх шив дээ биеэ тоож маяглаад, Энэ хүний хажууд харин би ийм ч байлаа тийм ч байлаа гээд л үнэн худал нь мэдэгдэхгүй амнаасаа мэдэх мэдэхгүй хараалыг урсгадаг хүмүүсийг нэг удаа ч болов харсан биз. Би ийм хүмүүстэй сайн ойлголцдоггүй. Үнэндээ шалгалт өгсөн хүүхдийн сайн муу дүн нь эцсийн дүн гарахад л мэдэгддэг биш билүү. Түүнээс биш би бодож чадах л байсан даан ч нэг юм болж өгөхгүй байсан юмаа. Энэ хүнийг бодвол би хамаагүй илүү гээд л ярьж байдаг. Амьдралд чадах байсан нь чухал бус чадсан хүн нь чухал байдаг.”